Ako poželite raskošnu lepotu prirode, put vas vodi u Vučje

Sedamnaest kilometara južno od Leskovca, u podnožju planine Kukavice nalazi se mala varošica Vučje. Iako ne bez problema modernog doba, ova mala varošica stoji vekovima kao svetionik koji privlači ljude u svoj zagrljaj. Zagraljaj mira i lepote. Neveliko Vučje je bogato bajkovitom prirodom i kulturno-istorijskim sadržajem, kakvima retko koje mesto može da se ponosi.

Vučjanka i Teokarevići

Čitavom dužinom varoši, njenim centrom, protiče reka Vučjanka. Ova reka je pre svega prirodni biser koji izvire u planini Kukavici i prateći kanjon dug 2 kilometra i 300 metara dubok nosi vodu takvog kvaliteta da joj jedno može parirati voda iz reke na Islandu. Reka Vučjanka izvor je života za meštane varoši i okolnih sela od najstarijih vremena. Dokaz za to su ostaci keltske i rimske keramke na istorijskim lokalitetima oko reke, a na visovima planine Kukavice iznad Vučja, koji nude prirodnu zaštitu. Krajem 19. veka reka je postala glavni oslonac industrijalaca Teokarevića koji su iz Albanije svoj dom pronašli upravo u Vučju i zahvaljujući kvalitetu vode iz ove reke započeli razvoj tekstilne industrije Leskovca. Ovaj početak vezan je za 1884. godinu i vodenicu u Strojkovcu, koja i danas u vidu Muzeja tekstila svedoči o važnosti reke Vučjanke za tadašnju inudstriju Leskovca. Par godina kasnije u Vučju je otvorena druga gajtanara porodice Teokarević, a 1896. godine i prva fabrika vunenih tkanina u Leskovcu. Vrhunac porodica Teokarević ostvaruje otvaranjem fabrika u Paraćnu dvadesetih godina i Vučju tridesetih godina  prošlog veka. Ovo je bilo moguće u mnogome zahvaljujući kvalitetu ove reke.

Planina Kukavica

Kao što smo već napomenuli, izvor ove reke nalazi se na planini Kukavici, još jednom prorodnom biseru vučjanske okoline. Planina je izuzetno bogata stablima bukve i hrasta, a takođe i četinara. Ove bilje vrste daju posebnu lepotu mestu leti, a naročito daje bajkovit izgled naselju tokom zime.

Spoj planine i reke daju na pak, predele izuzetne lepote, pa tako imamo čuveno kupalište Dev-kazan, i još čuvenije Đokine virove koje su leti prava atrakcija za sve meštane, ali i za sve veći broj turista. Iznad ovih atrakcija nalazi se vidikovac Sokolica, koji nudi pogled kakav oduzima dah. Do ovog vidikovca se pak dolazi pored lokacije poznate meštanima kao Konjska ploča, a sa koje je moguće videti panoramu Vučja, ali i okolnih naselja sve do samog Leskovca. Između ovih vidikovaca moguće je videti i stabla bukve bele boje, koja odudaraju od ostalih stabala i toj lokaciji daju posebno intrigantan izgled.

Skobaljić grad

Zahvaljujući svom geografskom položaju Vučje je tokom vekova postalo i stožer kulture i istorije  kakvom nevelik broj malih naselja može da se pohvali. Danas su posebna atrakcija ostaci tvrđave vojvode Nikole Skobaljića koji su datirani na 15. vek. Vojvoda je pak istoriji ostao poznat kao čovek koji je porazio Turke braneći najveći rudnik srebra u Despotovini Srbiji, Novo Brdo. Borbi sa Turcima Osmanlijama je ipak podlegao u neravnopravnoj borbi, ali ne pre nego što je umalo ubio i samog sultana Mehmeda Drugog, čime je čak i posredno promenio taktiku napredovanja osmanskih vojski kroz neprijateljsku teritoriju. Naime do tada su sultani jahali na čelu vojske, da bi od tog trenutka jahali u njenoj sredini, zaštićeni čitavom vojnom silom. Nakon pogibije vojvode Skobaljića pada i Novo Brdo, a zatim par godina kasnije i Despotovina Srbija pod vlast Osmanlija.

Hidrocentrala

Nakon drugog srpsko-turskog rata 1877. godine, a u decembru mesecu oslobođeno je i Vučje. Već u tom periodu Vučje je bogato vodenicama, koje će kao što smo u dosadašnjem tekstu ukazali, poslužiti kao stožer za početak industirjalizacije ovih krajeva. Vrlo važna za to bila je reka, zbog svog kvaliteta, ali i zbog svoje snage. Tako je započela 1903. godine elektrifikacija ovih krajeva. Zahvaljujući profesoru fizike Đorđu Stanojeviću i njegovom velikom prijatelju Nikoli Tesli, te 1903. godine podignuta je druga najstarija hidrocentrala u Srbiji koja nastavlja da i danas, nakon 120 godina postojanja i dalje obezbeđuje električnu energiju ovim krajevima.

Vila Teokarevića i Crkva Rođenja Svetog Jovana Krstitelja

Dotakli smo se u ranijem tekstu porodice Teokarević. Ova porodica industrijalaca, volela je ne samo mesto svog prebivanja, već i njegove meštane kojima je ostavila nekoliko bisera kulture, među kojima se izdvajaju Vila Laze Teokraveića u centru Vučja i Crkva Sv. Jovana Krstitelja. Vilu je Laza Teokrević podigao u blizini svoje fabrike štova, u engleskom stilu, što je čini jedinstvenom građevinom u ovim krajevima.

Vučje je tokom vremena bilo meštanima izvor zaštite, mira i prosperiteta, ali je postalo i duhovni centar, o čemu svedoči veliki broj starih preosmanskih crkvi. Jedan od najpoznatijih je stari manastir u selu Čukljenik, crkva Sv. Petke u Žabljanu, i naravno već pomenuta crkva Sv. Jovana Krstitelja, zadužbina Teokarevića. Svoju zadužbinu Vana, udovica Mite Teokarevića, sa svojim sinovima podiže na temeljima srednjevekovne crkve. Crkva je osveštana 7. Jula 1938. godine. Arhitekta crkve je bio čuveni Rus Grigorij Samojlov, koji je sam oslikao ikonopis, a crkvu je freskopisao takođe Rus, Petar Suhačev.

Autor: Đorđe Mitrović, istoričar

.

Ostavite komentar

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

Scroll to Top