“Kanjon reke Vučjanke”, proglašen je spomenikom prirode, nedavnom odlukom Odlukom Vlade Republike Srbije, čime je pod zaštitu stavljeno dodatnih 49 hektara ovog područja.
Izuzetno prirodno bogatstvo kanjona Vučjanke
Kanjon reke Vučjanke dužine 2 kilometra i dubine 180 do 200 metara, usečen u planinu Kukavicu stavljen je pod zaštitu prvog (3 hektara), drugog (30 hektara), trećeg (16 hektara) stepena zaštite ovom odlukom Vlade Srbije, postao je Spomenikom prirode. Razlog ovoj odluci svakako predstavlja izuzetno prirodno i kulturno bogatstvo kanjona reke, okolnih visova planine, ali i samih naselja nastalih oko kanjona. Kanjon odlikuje prisustvo raznovrsne i bogate flore i faune, uključujući i par endemičnih vrsta, a sama reka je jedna od najmekših u svetu, a u Evropi druga po mekoći. Dom je potočnoj pastmki, vrsti koja je poznata po prisustvu jedino u najčistijim sredinama.
Bogata flora i fauna
Floru kanjona predstavlja ne manje od 52 drvenaste i žbunaste vrste, ali i 161 biljni takson, dok faunu kanjona čini 11 vrsta vodozemaca, 9 vrsta gmizavaca, 60 vrsta ptica, a tu su i ihtiološki predstavnici od kojih je najpoznatija svakako potočna pastrmka koju smo već pomenuli. Okolni visovi planine Kukavice pak obiluju i raznim vrstama ugroženih vrsta sisara.
Skobaljić grad- spomenik kulture
Pored ovog prirodnog bogatstva, sam kanjon kao i njegova bliža okolina obiluju izuzetnom kulturnom baštinom, nastalom viševekovnim prisustovom ljudskih zajednca koje su u kanjonu tražile prirodnu zaštitu. Kanjon im je nudio obilje hrane i vode, a okolni visovi zaštitu kako od uticaja klime i prirodnih nepogoda, tako i od njihovih ljudskih neprijatelja. Svakako najpoznatiji predstavnik kulturne baštine jeste Spomenik kulture Skobaljić grad, utvđenje poznato kao dom čuvenog dubočanskog vojvode Nikole Skobaljića, u kom su pronađeni tragovi prisustva ljudskih zajednica još od 3. veka pne, a ne treba zaboraviti ni Hidrocentralu iz 1903. godine, podignutu upravo zahvaljujući brzini i kvalitetu vode reke Vučjanke.
Na kraju treba reći da je zabrinutost meštana za očuvanje netaknute prirode kanjona otklonjena upravo ovom uredbom Vlade o proglašenju kanjona Spomenikom prirode, a kojom se između ostalog, propisuje zabrana izgradnje inudstrijskih, ugostiteljskih, stambenih objekata, kao i zabrana ekspolatacija nemineralnih i mineralnih sirovina i dr. Ova uredba Vlade Republike Srbije, omogućila je meštanima i turistima da uživaju u prirodnim lepotama kanjona, a takođe obezbedila prekopotrebnu zaštitu kanjonu reke Vučjanke kako bi kanjon i dalje zadržao svoj izvorni oblik bez ikakvog antropogenog uticaja.
Autor: Đorđe Mitrović, istoričar
